“Taledən şikayətlənmək və fəlakətlərimizin səbəblərini özü­­müz­dən kənarda axtarıb tapmaq acınacaqlıdır: bu bi­zim milli psi­xo­logiyamıza xas bir xüsusiyyətdir...”
Hovanes Kacaznuni
Ermənistanın ilk baş naziri H. Kacaznuninin adı çağdaş Er­mə­nistanda, demək olar ki, unudulub, ya da qəsdən unu­dulmağa məhkum edilib. Onun məruzəsindən iba­rət olan bu kitab isə nə­in­ki Ermənistanda yox edilərək müa­sir nəsillərdən gizlədilib, eləcə də dünyanın önəmli kitab­xa­na­larından yığışdırılıb.
Belə bir kiçik kitabın ermənilərdə bu qədər hiddət do­ğur­ma­­sı­nın səbəbi Kacaznuninin başqa erməni müəlliflərdə na­dir gö­rü­­nən özünütənqid, hadisələri nisbətən obyektiv şə­­kildə təsvir və dərk etmək istəyi, bir də gəldiyi nəticələrdir. Kitabda ən yeni ta­­rixi dövrdə ermənilərin ambisiyaları, bun­­la­rı gerçəkləşdirmək üçün əl atdıqları metodların ya­rar­sızlığı, qonşu xalqlarla düzgün mü­na­si­bət qura bil­mə­mə­­ləri, ən əsası da, dövlət qurmaq və onu ida­rə et­mək qa­bi­­liyyətlərinin olmaması açıq şəkildə dilə gə­ti­ri­lə­rək qis­mən tənqid edilir. 
Bu məruzəni eyni zamanda ibrətamiz etiraflar kitabı ki­mi də say­maq olar.